Τετάρτη 6 Φεβρουαρίου 2013

1984:Θα μπορούσε και 2013;


Την προηγούμενη σχολική χρονιά, η Λέσχη Ανάγνωσης ασχολήθηκε με το βιβλίο του Όργουελ "1984". Τα άρθρα που ακολουθούν είναι των μαθητριών που πήραν μέρος.


"Άραγε ποιον Μεσσία περιμένουμε;"
Τελειώνοντας το "1984",  πολλά τα ερωτηματικά που γεννήθηκαν: Σήμερα που βιώνουμε την κρίση σε όλο της το μεγαλείο, μπορούμε να ελπίζουμε σε μια σανίδα σωτηρίας; αν ναι, πού την αναζητούμε; στην προσωπική μας συμμετοχή στα πολιτικά δρώμενα ή σε κάποιον "Μεγάλο Αδελφό"; Μια δικτατορία μπορεί να είναι η λύση;
Όμως ο Όργουελ μίλησε πριν από μας, έχοντας βιώσει την ανελευθερία των δικτατορικών καθεστώτων του 20ου αιώνα:
Ένας λαός, υποβαθμισμένος πολιτισμικά και κυρίως γλωσσικά, γίνεται εύκολα υποχείριο της εξουσίας. Το υπουργείο της "Αλήθειας" φροντίζει να τιμωρεί το "Έγκλημα της σκέψης" και ο πολίτης εμπεδώνει τα τρία συνθήματα:
Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΙΡΗΝΗ
Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΙΝΑΙ ΣΚΛΑΒΙΑ
Η ΑΓΝΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΜΗ
Η μετονομασία των λέξεων γίνεται επιστήμη: Το υπουργείο προπαγάνδας λέγεται πια υπουργείο Αλήθειας, το υπουργείο του πολέμου ονομάζεται υπουργείο της ειρήνης,΄ενώ το υπουργείο επισιτισμού λέγεται υπουργείο της αφθονίας, έστω κι αν οι προλετάριοι (δηλαδή ο λαός) πέθαινε από την πείνα! 
Η Νέα Ομιλία είχε σα σκοπό όχι να εξαπλώσει, αλλά να περιορίσει τον ορίζοντα της σκέψης και αυτός ο σκοπός εξυπηρετήθηκε άμεσα, μειώνοντας στο ελάχιστο την εκλογή των λέξεων.
Όλες οι λέξεις που περιστρέφονταν γύρω από τις ιδέες της ελευθερίας και της ισότητας, περιλαμβάνονταν σε μία μόνο λέξη, το «έγκλημα σκέψης», ενώ όλες οι λέξεις που είχαν σχέση με την αντικειμενικότητα και τον ορθολογισμό περιλαμβάνονταν στη λέξη «παλαιά σκέψη». Έτσι κατάφεραν να πετύχουν την πτώχευση της Γλώσσας και κατά συνέπεια της σκέψης. Με την αποδόμηση της γλώσσας, κάθε προσπάθεια για επανάσταση θα κατέληγε σε αποτυχία, επειδή δε θα υπήρχε το γλωσσικό υλικό για την αντιπαράθεση. Όταν τα κελιά της φυλακής ονομάζονται "διαμερίσματα" και τα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας "στρατόπεδα χαράς" δημιουργείται μεγάλη σύγχηση στο μυαλό των πολιτών από τη δισημία των λέξεων!
(Ποιο συσχετισμό μπορούμε να κάνουμε σήμερα σε αντίστοιχη χρήση του λόγου; Τα "στρατεύματα κατοχής" δεν ονομάζονται "ειρηνευτική δύναμη";¨"ανθρωπιστική επέμβαση" δεν αποκαλείται η εισβολή σε ξένη χώρα;)
(Χριστιάνα Σιμόνη και Μαρία  Σεμερτζάκη) 



Γιορτές Μίσους:
Κι έπειτα, πώς ένας λαός αυτοπαραδίδεται στην ψύχωση; Πώς μπορεί ένα σύνθημα να νεκρώσει τη λογική και να προκαλέσει μαζική υστερία; (ακολουθεί απόσπασμα από το βιβλίο του Όργουελ "1984")
"Η τελετή από το "δίλεπτο του μίσους" είχε αρχίσει: Όπως συνήθως, παρουσιάστηκε στην οθόνη το πρόσωπο του Γκολντστάιν, του εχθρού του λαού. Σκόρπια σφυρίγματα αποδοκιμασίας ακούστηκαν από το ακροατήριο. Εκείνος έβριζε το Μεγάλο Αδερφό, κατήγγελλε τη δικτατορία του κόμματος, απαιτούσε την άμεση σύναψη ειρήνης με τους εχθρούς............
Προτού περάσουν τριάντα δευτερόλεπτα Μίσους, το μισό ακροατήριο ξέσπασε σε έξαλλες κραυγές λύσσας. Στο δεύτερο λεπτό, το μίσος εξελίχθηκε σε παραλήρημα. Το ακροατήριο πηδούσε πάνω στις καρέκλες και ούρλιαζε όσο πιο δυνατά μπορούσε, προσπαθώντας να πνίξει τον ήχο που σε τρέλαινε απ` την τηλεοθόνη.
Μια αποτρόπαιη έκσταση φόβου και εκδίκησης, μια φονική μανία, μια διάθεση, μια διάθεση να βασανίσεις, να χτυπήσεις φαινόταν να διαπερνά σαν ηλεκτρικό ρεύμα το ακροατήριο και να το μεταμορφώνει παρά τη θέλησή του σε παράφρονες που μόρφαζαν και ούρλιαζαν. Η λύσσα όμως που ένιωθες ήταν ένα αίσθημα αφηρημένο, που μπορούσε να στραφεί από το ένα αντικείμενο στο άλλο, σαν τη φλόγα σε λάμπα θυέλλης.
Αλλά την ίδια στιγμή μέσα σε έναν αναστεναγμό ανακούφισης είδαν την εχθρική σιλουέτα να διαλύεται μέσα στο πρόσωπο του Μεγάλου Αδελφού. Εκείνη τη στιγμή το ακροατήριο ξέσπασε σε μια βαθιά, αργή, ρυθμική ψαλμωδία, ξανά και ξανά. Ήταν ένα ρεφραίν , κάτι σαν ύμνος αφιερωμένος στη σοφία και στο μεγαλείο του Μεγάλου Αδελφού, αλλά πιο πολύ μια πράξη αυτούπνωσης, μια ηθελημένη κατάπνιξη της συνείδησης μέσα σε ένα ρυθμικό θόρυβο."
Μπορούμε να αναρωτηθούμε σε πόσες παρόμοιες "γιορτές μίσους" γίναμε μάρτυρες το φετινό χειμώνα; πόσες φορές ο φανατισμένος όχλος ήταν έτοιμος να λυντσάρει κάτω από τη δόνηση ενός συνθήματος;
(Σιουάλε Ειρήνη - Σιμιτσή Πένη)



(συνέχεια)