Κυριακή 30 Δεκεμβρίου 2012

Παλιά και νέα παραμύθια

Το κοριτσάκι με τα σπίρτα ήταν το παραμύθι που στοίχειωνε τη σκέψη σου, πλάταινε τη φαντασία σου και πολύ σε φόβιζε με την απονοιά των ανθρώπων. κάτι τέτοιες γιορτινές μέρες στο διάβαζε η γιαγιά και για να νιώσεις καλύτερα σκεφτόσουν:
---Ουφ ένα παραμύθι είναι, αλλάξανε πια οι εποχές! τι να τα κάνουμε σήμερα τα σπίρτα, αφού έχουμε τους αναπτήρες;
Ανήσυχη έψαχνες τους δρόμους της γειτονιάς σου και με ανακούφιση γυρνούσες σπίτι, αφού για άλλη μια φορά το παραμύθι αποδεικνυόταν  παραμύθι.

Όμως, την ώρα που περνούσες με το αυτοκίνητο του μπαμπά σου από τα φανάρια, είδες το κοριτσάκι. Με τρόμο κοίταξες τα χέρια του και είδες πως δεν πουλούσε σπίρτα, αλλά χαρτομάντηλα! Και στην ταβέρνα που πήγατε οικογενειακώς εκείνο το βράδυ και αφήνατε τα πιάτα σχεδόν γεμάτα, ένα άλλο κοριτσάκι κρατούσε στα κρύα του χεράκια ένα μπουκέτο λουλούδια. Όταν πλησίασε διστακτικά το τραπέζι σας κοιτώντας λαίμαργα τα πιάτα σας, προτρέποντάς σας να αγοράσετε ένα τριαντάφυλλο, έσκυψες κάτω από το τραπέζι τάχα ότι σου έπεσε το μαχαίρι!
Κι εκεί που νόμιζες πως είχε τελειώσει το μαρτύριο, νάσου και μπαίνει "ο μικρός τυμπανιστής" με ένα μισοχαλασμένο ακορντεόν τραγουδώντας με ύφος και πάθος τραγούδια νταλκαδιάρικα, απ` αυτά που αρέσουν στους μεγάλους.
Μόλις μπήκες σπίτι, έψαξες τα ντουλάπια και τα συρτάρια της μαμάς και πήρες κάποια ξεχασμένα διακοσμητικά. Πήρες την κορνίζα που στόλιζε το μικρό σου γραφείο κι αφού έβγαλες την αγαπημένη σου φωτογραφία, την έβαλες στην τσάντα που κρατούσες . Περνώντας μπροστά από το χριστουγεννιάτικο δένδρο έριξες ένα βλέμμα γεμάτο ενοχές στο δώρο που σε περίμενε, αλλά δε βρήκες τη δύναμη να το χαρίσεις!
Έτρεξες στη μικρή βιβλιοθήκη του σχολείου σου γεμάτη χαρά και τότε μια έκπληξη σε περίμενε!

Τα πολύχρωμα σκουφιά που είχε πλέξει η δασκάλα σου, η εσάρπα που πάντα θαύμαζες στο λαιμό της Ελένης, τα σκουλαρίκια που έφτιαχναν στα διαλείμματα η Ηρώ με την Ελένη και η μάσκα που είχε φέρει από τον Αμαζόνιο εκείνος ο πολυταξιδεμένος καθηγητής του άλλου τμήματος, ήταν αραδιασμένα σε τρεις πάγκους!


Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, να σου τρέχουν τα σάλια από τα γλυκά που έφτιαξαν με τα χεράκια τους η Αγγελική, η Χριστίνα και ο Άρης!

Και για πρώτη φορά άρχισες να συζητάς με τα άλλα παιδιά το θέμα που κρυφά κι ανομολόγητα σε κατάτρωγε: Μέχρι πότε ο δικός σου πατέρας θα έχει δουλειά, αφού και οι γονείς του Στέλιου, της Ανθής και του Γιώργου έμειναν την προηγούμενη βδομάδα άνεργοι;
και συζητώντας το καταλάβαινες ότι απασχολούσε και τα άλλα και δεν ήταν πια ταμπού να το παραδέχεσαι. Για πρώτη άρχισες να σκέφτεσαι στον πληθυντικο!
Γιατί όπως έλεγε κι ο ποιητής "Απ τη στιγμή που δε θα σκέφτεται ο ένας τον άλλον/ είμαστε κι όλας νεκροί"
Καλή κι αισιόδοξη πρωτοχρονιά από τη λέσχη Ανάγνωσης του 1ου λυκείου Βύρωνα.

Πέμπτη 27 Δεκεμβρίου 2012

".....αλλά θερμοί την καρδίαν"

 
 εικόνα: Από το εξώφυλλο του βιβλίου Διηγήματα των Χριστουγέννων του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, εκδόσεις Αρμός. Η εικονογράφηση είναι του Γιώργου Κόρδη
Στα 1892 ο Παπαδιαμάντης περιέγραψε στο διήγημά του "ο Χριστός στο Κάστρο" την προετοιμασία του παπά-Φραγγούλη να μεταβή στο κάστρο όπου είχαν αποκλειστεί κάποιοι συγχωριανοί του με πρόσχημα το τάμα που είχε κάνει την προηγούμενη χρονιά, να τελέσει δηλαδή εκεί τη λειτουργία των Χριστουγέννων. Ο πραγματικός όμως λόγος αυτής της τολμηρής απόφασης, αφού εκείνη τη βραδιά ο αέρας λυσσομανούσε και το χιόνι έπεφτε, ήταν η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ.
"Ἔμειναν σύμφωνοι νὰ ἔλθῃ ὁ λεμβοῦχος νὰ τοὺς δώσῃ εἴδησιν εἰς τὰς τρεῖς, διὰ νὰ ἑτοιμασθοῦν, καὶ εἰς τὰς τέσσαρας νὰ ἐκκινήσωσιν. Ὁ παπα-Φραγκούλης διέταξε νὰ τεθῶσιν εἰς σάκκους αἱ προσφοραὶ ὅσας εἶχε, καί τινα δίπυρα, καὶ εἰς δύο μεγάλα κλειδοπινάκια ἔθεσεν ἐλαίας καὶ χαβιάρι. Ἐγέμισε δύο ἑπταοκάδους φλάσκας μὲ οἶνον ἀπὸ τὴν ἐσοδείαν του. Ἐτύλιξεν εἰς χαρτία δύο ἢ τρία ξηροχτάποδα, καὶ μικρὸν κυτίον τὸ ἐγέμισεν ἰσχάδας καὶ μεγαλόρραγας σταφίδας. Τὰ δύο παπαδοκόριτσα, μὲ τὰ παράπονα καὶ τοὺς γογγυσμούς της ἡ μία, μὲ τοὺς κρυφίους γέλωτας καὶ τὴν ἐλπίδα τῆς συμμετοχῆς τοῦ ταξιδίου ἡ ἄλλη, ἔβρασαν ὅσα αὐγὰ εἶχαν, ἕως τέσσαρας δωδεκάδας, καὶ τὰ ἔθεσαν εἰς τὸν πάτον ἑνὸς καλαθίου, τὸ ὁποῖον ἀπεγέμισαν εἶτα μὲ δύο πρόσφορα τυλιγμένα εἰς ὀθόνας, μὲ κηρία καὶ μὲ λίβανον. Προσέτι ὁ παπα-Φραγκούλης εἶχε παρακαλέσει τὸν μπαρμπα-Στεφανὴν νὰ περάσῃ ἀπὸ τὰ σπίτια δύο ἐμποροπλοιάρχων φίλων του, ἐκ τῶν παραχειμαζόντων μὲ τὰ πλοῖά των εἰς τὸν λιμένα, νὰ τοὺς παρακαλέσῃ ἐκ μέρους του νὰ τοῦ στείλουν, ἂν τοὺς εὑρίσκετο, ὀλίγον κρέας σαλάδο*, ἐξ ἐκείνου τὸ ὁποῖον μαγειρεύουν εἰς τὰ πλοῖα τὰ ἐκτελοῦντα μακροὺς πλοῦς. Ἐκεῖνοι φιλοτιμηθέντες ἔστειλαν δύο μεγάλα τεμάχια, ἕως πέντε ὀκάδας τὰ δύο.
Ὅλας ταύτας τὰς προμηθείας ἔκαμνεν ὁ παπὰς προβλεπτικῶς διὰ τοὺς ἀποκλεισθέντας εἰς τὸ βουνὸν ἀπὸ τὴν χιόνα, περὶ ὧν ἔγινε λόγος ἐν ἀρχῇ, καθὼς καὶ δι᾽ ἑαυτὸν καὶ τοὺς μεθ᾽ ἑαυτοῦ συνεκδημήσοντας προσκυνητάς, καθόσον ἐνδεχόμενον ἦτο νὰ θυμώσῃ καὶ πάλιν ὁ καιρὸς καὶ νὰ τοὺς κλείσῃ ὁ χειμὼν εἰς τὸ Κάστρον, ἂν ἐν τοσούτῳ ἔμελλον νὰ φθάσωσιν εἰς τὸ Κάστρον σῶοι καὶ ὑγιεῖς.
Πρὶν κατακλιθῇ, ὁ παπα-Φραγκούλης ἔστειλε μήνυμα εἰς τὸν συνεφημέριόν του τὸν παπ᾽ Ἀλέξην, ὅστις ἄλλως ἦτο καὶ ὁ ἐφημέριος τῆς ἑβδομάδος, ὅτι δὲν θὰ ἦτο συλλειτουργὸς τὴν ἐπιοῦσαν, παραμονὴν τῶν Χριστουγέννων, ἐν τῷ ἐνοριακῷ ναῷ, καθόσον ἀπεφάσισε, σὺν Θεῷ βοηθῷ, νὰ ὑπάγῃ νὰ λειτουργήσῃ τὸν ναὸν τοῦ Χριστοῦ, εἰς τὸ Κάστρον.
.................................................................
Ἐπλησίαζε μεσάνυκτα, ὅταν ἔφθασαν ὑπὸ τὴν γέφυραν τοῦ Κάστρου, μισοπνιγμένοι, παγωμένοι, ἁλμυροὶ ἀπὸ θάλασσαν καὶ λευκοὶ ἀπὸ χιόνα, μελανιασμένοι τὰ χείλη, ἀλλὰ θερμοὶ τὴν καρδίαν."
(ολόκληρο το διήγημα θα το βρείτε και εδώ:http://papadiamantis.org/index.php/works/58-narration/214-02-19-sto-xristo-sto-kastro-1892)
 Ο κόσμος του Παπαδιαμάντη, η αγκαλιά που ανοίγεται στα διηγήματά του, τους χωράει όλους ανεξαιρέτως μέσα, ευσεβείς, ασεβείς, αλιβάνιστους και φιλακόλουθους, ακόμα και αλλόθρησκους.
 http://www.youtube.com/watch?v=N00XKtROddc



Τετάρτη 10 Οκτωβρίου 2012

Θανατική ποινή; Όχι, ευχαριστώ


«Σήμερα, 10 Οκτωβρίου, γιορτάζουμε τη δέκατη επέτειο της παγκόσμιας ημέρας κατά της θανατικής ποινής. Αυτή η παγκόσμια ημέρα δίνει την ευκαιρία να επαναλάβουμε την αντίθεσή μας στην εσχάτη των ποινών, σε όλες τις περιπτώσεις», συνεχίζουν.

Τα 20 τελευταία χρόνια, πάνω από 50 χώρες εγκατέλειψαν τη θανατική ποινή, σύμφωνα με την κοινή έκκληση των έξι χωρών. Περισσότερα από 130 κράτη την έχουν καταργήσει ή έχουν κηρύξει μορατόριο, αλλά περίπου 50 κράτη την εφαρμόζουν ακόμη».




Ο Αλμπέρ Καμύ για τη θανατική ποινή
"Στην Ενωμένη Ευρώπη η επίσημη κατάργηση της θανατικής ποινής θα έπρεπε να είναι το πρώτο άρθρο του ευρωπαϊκού κώδικα για λόγους λογικής και ρεαλισμού ταυτόχρονα.

Λογικής πριν απ’ όλα. Το να ορίζουμε ότι ένας άνθρωπος πρέπει να πλήττεται με την οριστική τιμωρία, είναι σα να αποφασίζουμε ότι αυτός ο άνθρωπος δεν έχει πλέον καμιά ευκαιρία να επανορθώσει. Σε αυτό το σημείο τα επιχειρήματα αναμετριούνται τυφλά και αποκρυσταλλώνονται σε μια στείρα αντιπαράθεση. Η αβεβαιότητα μας για το δικαίωμα που έχουμε να σκοτώνουμε πηγάζει από το γεγονός ότι όλοι είμαστε δικαστές και διάδικοι. Χωρίς απόλυτη αθωότητα δεν υπάρχει απόλυτη κρίση. Όλοι έχουμε διαπράξει το κακό στη ζωή μας ακόμη κι αν αυτό το κακό δεν ενέπιπτε στη δικαιοδοσία του νόμου. Κανείς από εμάς δεν έχει το δικαίωμα να αναγορευτεί σε απόλυτο κριτή και να αποφανθεί για την οριστική έλλειψη του χειρότερου των ενόχων, αφού κανείς από εμάς δεν μπορεί να διεκδικήσει την απόλυτη αθωότητα Δεν υπάρχουν δίκαιοι αλλά μόνο καρδιές λιγότερο ή περισσότερο φτωχές σε δικαιοσύνη.
Το δικαίωμα στη ζωή, που συμπίπτει με την ευκαιρία επανόρθωσης είναι φυσικό δικαίωμα κάθε ανθρώπου, ακόμη και του χειρότερου. Χωρίς αυτό το δικαίωμα η ηθική ζωή είναι απολύτως αδύνατη. Ο τελευταίος των εγκληματιών και ο πιο ακέραιος δικαστής ξαναβρίσκονται εδώ πλάι πλάι, εξίσου δύστυχοι και αλληλέγγυοι. Κανείς από μας δεν έχει το δικαίωμα να χάνει τις ελπίδες του για έναν άνθρωπο παρά μόνο μετά το θάνατό του που μετατρέπει τη ζωή σε πεπρωμένο και επιτρέπει την οριστική κρίση. Το να διατυπώνουμε την οριστική κρίση πριν από το θάνατο, το να διατάσσουμε το κλείσιμο των λογαριασμών , όταν ακόμη ο πιστωτής είναι ζωντανός, αυτό δεν ανήκει στη δικαιοδοσίακανενός ανθρώπου. Σε αυτό το όριο τουλάχιστον όποιος κρίνει απόλυτα, καταδικάζεται απόλυτα.
Η δικαιοσύνη και ο ρεαλισμός επιτάσσουν ο νόμος να προστατεύει το άτομο απέναντι σε ένα κράτος παραδομένο στον παραλογισμό της αλαζονείας. Η μισή Ευρώπη γνωρίζει αυτή την κατάσταση. Εμείς οι Γάλλοι τη γνωρίσαμε και κινδυνεύουμε να τη γνωρίσουμε ξανά. Οι εκτελεσμένοι της Κατοχής είχαν ως αποτέλεσμα τους εκτελεσμένους της Απελευθέρωσης, των οποίων οι φίλοι ονειρεύονται εκδίκηση. Αλλού κράτη που ευθύνονται για πάρα πολλά εγκλήματα ετοιμάζονται να κρύψουν την ενοχή τους μέσα σε ακόμη μεγαλύτερες σφαγές. Σκοτώνουν για ένα θεοποιημένο έθνος, για μια μελλοντική κοινωνία, θεοποιημένη κι αυτή."
Ο συγγραφέας της "Πανούκλας" και του "Ξένου" υπήρξε πολυσχιδής προσωπικότητα. Γεννημένος το 1913 στην Αλγερία, ασχολήθηκε με το θέατρο, τη λογοτεχνία, τη φιλοσοφία, το δοκίμιο και τη δημοσιογραφία χάνοντας τη ζωή του το 1960 σε αυτοκινητιστικό ατύχημα. 
Πηγή:       http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%BC%CF%80%CE%AD%CF%81_%CE%9A%CE%B1%CE%BC%CF%8D                                      
"Ο Ξένος" του Καμύ
Το έργο ξεκινάει μ’ έναν φυσικό θάνατο. Δύο μέρες μετά τον θάνατο της μητέρας του ο Μερσώ δέχεται ένα τηλεγράφημα, που του γνωστοποιεί το γεγονός αυτό και κατευθύνεται προς το Μαρένγκο, στην περιοχή που βρίσκεται το γηροκομείο, στο οποίο βρισκόταν η μητέρα του για να παραστεί στην κηδεία της.
Ο ήρωας δεν φαίνεται συγκλονισμένος από την είδηση, το αντίθετο μάλιστα καθώς οι σκέψεις που τον διαπερνούν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού είναι μάλλον αδιάφορες, τον απασχολεί περισσότερο η δυσαρέσκεια του προϊσταμένου του, που φάνηκε μάλλον απρόθυμος να του χορηγήσει την απαραίτητη άδεια.
Παρευρισκόμενος στο τυπικό της κηδείας, τα συναισθήματά του δεν αλλάζουν. Δεν αισθάνεται περισσότερο κοντά της και ακόμα πιο παράξενα αισθάνεται με την παρουσία των φίλων της μητέρας του, που ξενυχτούν πλάι στο πτώμα της. Στο σημείο αυτό μάλιστα, ενυπάρχει η έννοια της προοικονομίας, καθώς νιώθει ότι οι άνθρωποι αυτοί τον κοιτούν λες και τον δικάζουν.
Η αιτία της αποξένωσής του από την όλη διαδικασία αναφέρεται λίγο αργότερα, όταν ο Μερσώ υποστηρίζει πως «η μητέρα μου δεν περίμενε τίποτε περισσότερο από μένα, αλλά ούτε και εγώ ο ίδιος από αυτήν». Αντιμετωπίζει την κηδεία σαν κάτι που του ανατρέπει τις έως τώρα συνήθειές του.
Ο θάνατος ανιχνεύεται στη συνέχεια με τη μορφή του φόνου ενός Άραβα. Ο ήρωας περνάει μία Κυριακή με τους φίλους του σ’ ένα εξοχικό σπίτι πλάι στη θάλασσα. Ενώ η μέρα φαίνεται ειδυλλιακή και ο ήρωας παρουσιάζεται σχεδόν ολοκληρωτικά ευτυχισμένος, ένα γεγονός έρχεται να ανατρέψει την εικόνα αυτή. Ο Μερσώ ξεκόβοντας από τους φίλους του και ενώ θα μπορούσε να επιστρέψει μαζί τους στην παράγκα, αναζητά απεγνωσμένα σκιά και κατευθύνεται προς τα βράχια στο τέλος της παραλίας. Γνωρίζει πως εκεί ενδεχομένως να έχει βρει καταφύγιο μία παρέα από Άραβες, που λίγο νωρίτερα είχαν συμπλακεί με τον φίλο του Ραιημόν. Προχωρεί όμως ακάθεκτος καθώς αισθάνεται ότι δεν έχει την επιλογή να γυρίσει πίσω. Σχεδόν φαταλιστικά ένας από τους Άραβες βρίσκεται ξαπλωμένος εκεί. Ενώ δεν απειλείται, κάνει μία κίνηση προς τα εμπρός και τότε βλέπει μπροστά του το μαχαίρι στο χέρι του Άραβα. Αντιδρά σπασμωδικά. Οι δράσεις, αντιδράσεις και διαντιδράσεις που μάχονται μέσα του τον καθιστούν παιχνίδι στα χέρια της μοίρας. Βγάζει το πιστόλι του φίλου του από την τσέπη του και πυροβολεί. Συνειδητοποιώντας τη σημασία της πράξης, συνεχίζει να πυροβολεί άλλες τέσσερις φορές, χτυπώντας ταυτόχρονα την πόρτα της δυστυχίας του.
 Ο Μερσώ δικάζεται για την πράξη του, βρίσκεται έγκλειστος στις φυλακές και η ποινή που του έχει απαγγελθεί είναι η θανατική ποινή...........

Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου 2012

Πάμπλο Νερούδα:"Ήρθε να με βρει η Ποίηση"



Πάμπλο Νερούδα
Στις 23 Σεπτεμβρίου 1973 έφυγε από τη ζωή ο Χιλιανός ποιητής Πάμπλο Νερούδα, «ο σπουδαιότερος ποιητής του 20ου αιώνα» σύμφωνα με τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Τα έργα του είναι τα πιο πολυδιαβασμένα έργα ισπανόφωνου δημιουργού.
Ο ποιητής, διπλωμάτης, κομουνιστής, κάτοχος του Νόμπελ Λογοτεχνίας και αιώνια ερωτευμένος Πάμπλο Νερούδα κηδεύτηκε με συνοδεία χιλιάδων πολιτών, που αγνόησαν την απαγόρευση του καθεστώτος Πινοσέτ. Ο Πάμπλο Νερούδα, του οποίου το πραγματικό όνομα ήταν Ρικάρντο Νεφταλί Ελιέθερ Ρέγιες Μποσοάλτο, γεννήθηκε στις 12 Ιουλίου 1904 στην πόλη Παράλ της Χιλής. Λίγο μετά τη γέννησή του, πεθαίνει η μητέρα του Ρόσα και ο πατέρας του Χοσέ, εργάτης των σιδηροδρόμων, μετακομίζει στην πόλη Τεμούκο όπου ξαναπαντρεύεται. Το όνομα «Πάμπλο Νερούδα», προς τιμήν του Τσέχου ποιητή Γιαν Νερούντα, αποτελεί το φιλολογικό ψευδώνυμο του από την ηλικία των 20, όνομα το οποίο αργότερα νομιμοποιεί. 
Πηγή: http://tvxs.gr/news (συνέχεια του άρθρου)


"Ήρθε να με βρει η Ποίηση"
Πάμπλο Νερούδα

Αφού δεν πρόλαβα τη μουσική, ας μη χάσω και την ποίηση...
" Κι ήταν σ'αυτήν την ηλικία
όταν ήρθε να με βρει η ποίηση
Δεν ξέρω, δεν ξέρω από πού
ξεπρόβαλε απ'τον χειμώνα ή από το ποτάμι.
Δεν γνωρίζω ούτε πώς, μήτε πότε
όχι, δεν ήσαν φωνές, δεν ήσαν λέξεις ούτε η σιωπή:
Μα με καλούσε από κάποιο δρόμο 
απ'τα κλαδιά της νύχτας
ξάφνου ανάμεσα στους άλλους ανάμεσα σε βίαιες φωτιές
ή επιστρέφοντας μοναχός
στέκονταν εκεί δίχως πρόσωπο με άγγιζε.......
Και ‘γω, η έσχατη ύπαρξη
μεθυσμένος απ'το απέραντο έναστρο κενό 
κατ'εικόνα κι ομοίωση του μυστηρίου 
ένιωσα καθάριο κομμάτι της αβύσσου κυλούσα μαζί με τ'άστρα διαλύθηκε η καρδιά μου μέσα στον άνεμο......
Ρώτησα αργότερα τους άλλους τις γυναίκες, τους άντρες 
τι έκαναν με τόση βεβαιότητα και πώς έβλεπαν τη ζωή:
Ακόμα περιμένω την απάντησή τους
συνέχισαν να ζουν, να χορεύουν.
Είναι αυτό που δεν συμβαίνει σ'έναν που καθορίζει τη σιωπή 
δεν θέλω να μιλώ γιατί έμεινα περιμένοντας:
σ'αυτή την περιοχή, εκείνη τη μέρα
δεν ξέρω τι μου συνέβη
μα δεν είμαι ο ίδιος" 




(Ο Ταχυδρόμος (Il Postino) είναι ιταλική κινηματογραφική ταινία παραγωγής 1994σκηνοθετημένη από το Μάικλ Ράντφορντ.
Η ταινία αφηγείται τη φιλία του νεαρού ταχυδρόμου Μάριο Ρουόπολο (Τροΐζι) με το Χιλιανό κομμουνιστή ποιητή Πάμπλο Νερούδα(Νουαρέ) και τον έρωτα του πρώτου για την όμορφη Μπεατρίτσε Ρούσο (Κουτσινότα). Το σενάριο είναι βασισμένο στο μυθιστόρημαArdiente Paciencia του Αντόνιο Σκάρμετα (1985) και ακολουθεί αρκετά πιστά την πλοκή του, με τη διαφορά ότι η ιστορία εκτυλίσσεται στην Ιταλία του '50 αντί για τη Χιλή του '60.

Υπόθεση [Επεξεργασία]

Ο Μάριο είναι ένας νεαρός που ζει στο απομονωμένο νησί Σαλίνα κατά τα τέλη της δεκαετίας του '50 και ονειρεύεται να μεταναστεύσειστις ΗΠΑ, προσπαθώντας να μη γίνει ψαράς σαν τον πατέρα του. Τελικά του δίνεται μια άλλη ευκαιρία, όταν προσλαμβάνεται στο ταχυδρομείο για να διακινεί την αλληλογραφία του Χιλιανού Πάμπλο Νερούδα, ο οποίος διώκεται από τις αυταρχικές κυβερνήσεις της πατρίδας του κι έχει λάβει πολιτικό άσυλο απ' την Ιταλία, υπό τον όρο ότι θα μένει μόνιμα σε μια ερημική περιοχή της Σαλίνα.)

Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου 2012

"....Είθισται να δολοφονούν τους ποιητάς" (2)


Με το στίχο αυτό του Εγγονόπουλου τελειώνει το άρθρο - αφιέρωμα στο δάσκαλο Ιωάννη Συκουτρή ένας άλλος δάσκαλος, ο Κώστας Γεωργουσόπουλος.
(Πηγή:  http://www.tanea.gr/politismos/article/?aid=4752046 )
Σαν σήμερα, πριν από 75 χρόνια, έφυγε από τη ζωή δολοφονημένος από την πένα μιας μερίδας δημοσιογράφων, άσχετων συνδικαλιστικών φορέων -όπως του σωματείου αχθοφόρων των Λουτρών Αιδηψού- και "πνευματικών ανθρώπων" της εποχής του, ο νεαρός και ιδιοφυής φιλόλογος Ιωάννης Συκουτρής, σε ηλικία 36 ετών!

"Πεδίον μάχης" η εισαγωγή που έγραψε στη μετάφραση του "Συμποσίου" του Πλάτωνα.
Μίλησε για τις γενετήσιες σχέσεις στην αρχαία Ελλάδα και αναφέρθηκε ειδικότερα στον παιδικό και ομοφυλοφιλικό έρωτα στην αρχαία Ελλάδα, το 1934. Το 1936 με την άνοδο του μεταξικού καθεστώτος στην Ελλάδα, άρχισε να δέχεται επιθέσεις για αυτό του εγχείρημα. Ο φιλόλογος ακαδημαϊκός καθηγητής, κατηγορήθηκε ως άθεος το 1937.
"Το θέμα βέβαια είναι πολύ λεπτό», έγραφε στην εισαγωγή της μετάφρασής του στο Συμπόσιο του Πλάτωνα. «Αναφέρεται σε κάτι απολύτως ξένο προς τις συνήθειες και τις ηθικές αντιλήψεις της σημερινής κοινωνίας. Αλλά αυτό δεν μας απαλλάσσει από την υποχρέωση να το αντικρίσουμε με ψυχραιμία και αγνότητα, την καθιστά ακόμα μεγαλύτερη.»
(Πηγή:http://tvxs.gr/news)
Έτσι, δύο χιλιάδες χρόνια μετά το κώνειο του Σωκράτη ένας σύγχρονος δάσκαλος, ο Ιωάννης Συκουτρής, αναλύοντας τον πλατωνικό Σωκράτη, κατηγορήθηκε με το ίδιο σκεπτικό, ότι διαφθείρει τους νέους.
"Αλλ` η αλήθεια, μόνο έναντι θανάτου δίνεται"

"Από τα σημερινά γεύματα διέφερεν εν αρχαίον συμπόσιον όχι μόνον εις το ότι το φαγητόν είχεν περιωρισμένην θέσιν....., αλλά κυρίως με τον περιορισμένον αριθμόν των συμποτών, την αναπαυτικήν των τοποθέτησιν γύρω γύρω......
Τα χαρίσματά του είχεν τότε τη ευκαιρία ο πνευματικός άνθρωπος να επιδείξει, ενώ σήμερον ως προσκεκλημένος δεν διαφέρει σημαντικά από έναν ιδιοκτήτη εδωδιμοπωλείου ή έναν υπάλληλον τραπέζης."

Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου 2012

Καλή σχολική χρονιά

Καλή χρονιά στα πρωτάκια μας, στα μέλη της "Λέσχης Ανάγνωσης", στους αναγνώστες του blog της βιβλιοθήκης!


ΣΧΟΛΕΙΟ
Το σχολείο είναι λέξη ελληνιστική, με τη σημασία "διδασκαλείο". Παράγεται, φυσικά, από τη "σχολή", αλλά η σημασία αυτής της λέξης πολύ απείχε από τη σημερινή. Πράγματι, στα αρχαία ελληνικά η λέξη σχολή σήμαινε αρχικά την ανάπαυση, την απραξία, τον ελεύθερο χρόνο, ενώ η ασχολία σήμαινε ακριβώς την απουσία αργίας, ελεύθερου χρόνου. Η αρχαία σημασία επιβιώνει και σήμερα, ως σχόλη ή σκόλη (Κυριακή γιορτή και σκόλη να ’ταν η βδομάδα όλη, τραγουδούσε η Αλίκη), αλλά και στο σχόλασμα των μαθητών ή των εργαζομένων. Ο τόνος έχει ανέβει στη σημερινή χρήση, για να αποφεύγεται η σύγχυση της σχόλης με τη σχολή που σήμερα σημαίνει άλλο πράγμα –αυτό το λέμε προφύλαξη.
Λοιπόν, όταν ο Αθηναίος της εποχής του Περικλή έλεγε «σχολήν άγω» αυτό σήμαινε ότι καθόταν αραχτός και ήρεμος· και επειδή μόνο ο απαλλαγμένος από τις σκληρές βιοποριστικές ασχολίες μπορούσε να αφιερώνει χρόνο στη χαλαρή συζήτηση με άλλους και στην πνευματική του καλλιέργεια, σιγά-σιγά η λ. σχολή παίρνει τη σημασία «σπουδή, φιλοσοφική συζήτηση» και αργότερα, στην ελληνιστική εποχή, φτάνει να σημαίνει και το μέρος, το ίδρυμα όπου σπουδάζει κανείς και αποκτά γνώσεις.(http://sarantakos.wordpress.com/)

Ας ξεκινήσουμε τη σχολική μας χρονιά με μια ιστορία από τη μακρινή Κίνα.
image

Στη Νοτιοδυτική Κίνα ένα 10χρονο κοριτσάκι, η Ταν, έχασε τον πατέρα της σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα πριν τέσσερα χρόνια. Η μητέρα της, υπό την απειλή μεγάλης φτώχειας, αναγκάστηκε να φύγει μακριά για να βρει δουλειά, αφήνοντας την Ταν στη φροντίδα της γιαγιάς της. Όμως, η μικρούλα είναι λίγο διαφορετική από τα άλλα παιδιά, αφού αντιμετωπίζει κινητικά προβλήματα εκ γενετής.
Ωστόσο, η 57χρονη γιαγιά θα αποδείξει ότι η αγάπη μπορεί να κουνήσει ακόμα και βουνά. Κάθε πρωί, ακόμα και μέσα στη βαρυχειμωνιά, θα σηκωθεί στις 5.00 και θα ετοιμάσει την Ταν για το σχολείο. Στις 6.30, πριν ακόμα χαράξει, ξεκινούν το καθημερινό μακρύ ταξίδι τους. Η Xiang Yuncui  θα μεταφέρει το κοριτσάκι στην πλάτη της σε μία διαδρομή πέντε χιλιομέτρων μέχρι το σχολείο. Ας μην φανταστεί κανείς ότι πρόκειται για έναν απλό περίπατο. Περνούν από επικίνδυνα μονοπάτια, απότομα σκαλιά και δύσβατους δρόμους στα βουνά, με βροχή, κρύο, ακόμα και χιόνι.
Κι όμως, στις 8.30 φτάνουν πάντα στον προορισμό τους. Χρόνια τώρα, ακόμα κι όταν η γιαγιά είναι άρρωστη φτάνουν εγκαίρως, χωρίς η μικρή να χάσει ούτε ένα λεπτό από το μάθημα. «Συχνά η γιαγιά πέφτει στα γόνατα για να μπορέσει να συνεχίσει, όμως πάντα φροντίζει να κρύβει τους μώλωπες και τις γρατζουνιές για να μην τις δω», λέει η ίδια η μικρούλα, ενώ η Xiang Yuncui δακρυσμένη συμπληρώνει, πως θα κουβαλά πάντα τη μικρή όσο μπορεί, ακόμα και στο Γυμνάσιο και το Λύκειο! Οι τοπικές αρχές, εξ άλλου, προσπαθούν να συγκεντρώσουν χρήματα προκειμένου το κοριτσάκι να υποβληθεί σε εγχείρηση και να βελτιωθεί η κατάστασή της.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του μαθήματος, η γιαγιά παραμένει στο σχολείο, ασχολούμενη με τα εργόχειρά της και είναι πάντα εκεί όταν τη χρειαστεί η Ταν. Νωρίς το απόγευμα ξεκινά το ταξίδι της επιστροφής. Άλλα πέντε χιλιόμετρα με τον ίδιο τρόπο και από τον ίδιο δρόμο. Υπολογίζεται ότι η 57χρονη γυναίκα έχει διανύσει έξι χιλιάδες χιλιόμετρα τα τελευταία τρία χρόνια, δίχως, ωστόσο, να σκεφτεί ούτε στιγμή να τα παρατήσει. Και πώς θα μπορούσε άλλωστε, αφού η δύναμη της θέλησης μπορεί να κάνει θαύματα και η αγάπη - η κραταιά αγάπη - υπερνικώντας όλα τα εμπόδια, θριαμβεύει πάντα;
Ας έχουμε υπ’ όψη μας αυτή την ιστορία γιαγιάς και εγγονής από τη μακρινή Κίνα την επόμενη φορά που θα είμαστε έτοιμοι να γκρινιάξουμε για τα οικονομικά μας. Και βέβαια, εκτός από την Κίνα, υπάρχουν άπειρες παρόμοιες ιστορίες που μας κόβουν την ανάσα, στις οποίες συχνά πρωταγωνιστούν άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Αρκεί να βγούμε λίγο από τον ερμητικά κλειστό μικρόκοσμό μας και να αφουγκραστούμε...
Χριστιάννα Λούπα


από: Palmografos.com - Ένα διαφορετικό, καθημερινό ταξίδι -Της Χριστιάννας Λούπα 



Παρασκευή 7 Σεπτεμβρίου 2012

ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΑΦΙΕΡΩΣΗ

Για κείνον με την αντρίκια φωνή-ματιά και με χέρια μεγάλες φτερούγες που δεν τις ξεχνάω    το απόγεμα είπες    τριάντα χρόνια σε περίμενα    κι ένιωσα πρώτη φορά «le vierge le vivace et le bel aujourd’hui»    μετά έντονος αέρας αγάπης άνοιξε διάπλατα ένα παράθυρο μέσα μου και μπήκανε μεγάλες σταγόνες αγαλλίασης καθώς ο νοτιάς έστριβε βουίζοντας απ’ τη γωνιά της καρδιάς μου    το σώμα είναι χώμα    διψασμένο από σένα έμαθε τις πλημμύρες του έρωτα    πολλά νομίζω θα μιλήσω τώρα πολλά που φύλαγα σε μια κρυψώνα    θα τ’ απλώσω εδώ όσο μπορώ καλύτερα και ό, τι θέλει ας γενεί    στοές θα σκάψω κάτω πάνω μέσα απ’ τα λόγια   τι συνεννόηση θα’ χουμε αλλιώτικα    ήρθανε βλέπεις κι έδεσαν στις δικές μας σημαδούρες ξένοι με διαφορετικές γλώσσες    πως τρυπώνω τα χέρια μου παραμάσχαλα αναμένοντάς σε τις νύχτες όταν κρυώνω    έτσι αυτή τη στιγμή έχωσα εδώ και θα χώνω αλλού λέξεις κλεμμένες ή δικές μου που σου αρέσανε για να σε χαϊδεύει η μουσούδα του γραφτού μου    πάλι ό, τι βρω δικό σου θα το φάω θα το τραγανίσω θα το καταπιώ ώσπου μιαν ώρα μες στο λιοπύρι θα μου βγει αχνός ίδρωτας πάνω απ’ το στόμα    θα’ θελα ν’ ακουμπήσω δίπλα σου κι άλλα της εκλογής μου    μέρη μέρη διάσπαρτα με ασφόδελους ή μεγάλες άγριες μαργαρίτες και πιο πέρα έναν τεράστιο κέδρο του Λίβανου    αλλού πάλι να’ χει αμμόλοφους με σπόνδυλους από δωρικές κολόνες αραδιασμένους χάμω    θα’ σου έρθει κείνο το κυβικό κλουβί που σου’ χω τάξει με μικρά κόκκινα γαρίφαλα μέσα να πετάνε πέρα δώθε τραγουδώντας φλογερά    και σαν λαχανιάζω από τον πολύ οίστρο θα’ θελα τότε οι κουβέντες μου να’ ναι για σένα ξόμπλια όμοια με πέρδικας φτερά    θα’ θελα μερικά από τ’ αστεία που μαζί ξαναφέρναμε (α εκείνες οι συμπαιγνίες) να χαμογελάνε ακόμα με λακκούβες στην άκρη των χειλιών    θα’ θελα να είχαμε πάει οι δυο μας στην πόλη άλλοθι όλων των σύννεφων    θα’ θελα όταν τα σανίδια κάτω στο πάτωμα τρίζουνε ξαφνικά τη νύχτα την ίδια ώρα που τα έπιπλα και η κασέλα αντιλαλούν    θα’ θελα να δημιουργείται το γνωστό έργο της συγκεκριμένης μουσικής που λέγεται «κοντσέρτο για έναν άνθρωπο μόνο»    θα’ θελα εσένα που η καρδιά σου πιάνει από την διώρυγα του Μπέριγκ μέσα απ’ όλη τη Ρωσία και απ’ το φαράγγι Λονδίνο Παρίσι Γενεύη για να φτάσει ως το Αιγαίο    θα’ θελα όποιοι και να’ ναι οι πόθοι που έχεις να σου τους φέρνει ο γέρο άνεμος μπροστά σου εκεί που στέκεις    να πέφτουνε βροχή όπως τα βατράχια τα σαλιγκάρια και άλλα μικρά ζώα που μας έρχονται έτσι από μακρινές περιοχές υπερπόντιες    να σε κοιτάει ο κόσμος και να σαστίζει βλέποντας τον εσαεί ευδαίμονα άντρα    μαζί δεν λέγαμε ότι για την τύχη μας οι πόθοι σαν χορταίνουν άλλους πόθους γεννάνε

θα' θελα    μα πόσο θα' θελα    ναι θα' θελα    αμέσως    τώρα τώρα
θέλω να ξεμαλλιάσω λίγο τη σύνταξη για να σε τραγουδήσω όπως
έμαθα στο Παρίσι


Uccello "The Hunt in the forest

εσένα σ' έχω Δεινόσαυρο από τους πιο εκπληκτικούς
εσένα σ' έχω βότσαλο φρούτο απαλό που τ' ωρίμασε η θάλασσα
σ' ερωτεύω
σε ζηλεύω
σε γιασεμί
σε καλπασμό αλόγου μες στο δάσος το φθινόπωρο
με φοράω νέγρικο προσωπείο για να μας θέλεις εσύ
με κεντρίζεις μεταξένια    άσπρο μου κουκούλι
με κοιτάζεις    πολύ προσεκτικά
tu m' abysses
tu m' oasis
je te gougouch
je me tombeau bientôt
εσένα σ' έχω δέκα ανθρώπους του Giacometti
σ' έχω κόνδορα καθώς απλώνεσαι πάνω από τις Άνδεις
σ' έχω θάλασσα γύρω τριγύρω από τα νησιά του Πάσχα
εσύ σπλάχνο μου πως με γεννάς
σε μίσχος
σε φόρμιγξ
με φλοισβίζεις
σε ζαργάνα     α μ' αρέσει
δυο κροταλίες όρθιοι στρίβουν και ξαναστρίβουν γλιστρώντας ο ένας γύρω
απ' τον άλλο    όταν σταματήσουν    η περίπτυξή τους είναι το μονό-
γραμμά σου
tu m' es Mallarmé Rimbaud Apollinaire
je te Wellingtonia
je t'ocarina
εγώ σε Τσεπέλοβο Πάπιγκο Ελαφότοπο
εγώ σε Βίκο με τα γιοφύρια του κει που διαβαίνει ο χρόνος
σ' έχω πει και ψέματα για να τους ξεγελάσουμε
εγώ σ' έχω άρωμα έρωτα
σ' έχω μαύρο λιοντάρι
σε ονειροβάτησα μαζί μου ως το γκρεμό
εσέ ασύλληπτο θυμάμαι και τον ύπνο μου χάνω
εσύ μάχες και ένσαρκα άλογα του Uccello
εσύ δωρητής (δεξιά κάτω της εικόνας) εκείνου του μικρού κίτρινου αγριο-
λούλουδου
εσύ κένταυρου ζέση
εσύ συντεχνία ολάκερη που έργα ποιείς διαβαίνοντας εν τη ανωνυμία
je te ouf quelle chaleur
tu m' accèdes partout    presque
je te glycine
εσύ φεγγάρι που ένα σύννεφο αναβοσβήνει
εσύ δε βαριέσαι παράτα το το σύμπαν    έτσι που το' χουμε αλαζονήσει
και δαύτο πώς να συναντηθούμε ποτέ
εσύ σε τρυφερό λόγο με το λόγο    έτσι δεν είναι πες
εσύ σελίδα μου
εσύ μολύβι μου    ερμηνευτή μου
σε ανοίγω συρτάρια
πώς γιατί δεν ήρθες τόσες φορές
σε ξεμάκρυνα εγώ λέω τώρα
δίχως τέλος λυπάμαι
σε κρυάδα γνώρισες ποτέ την καρδιά μου
σε μιαν έκπαγλη χρονιά ανταμώσαμε
σε ληστεύω από αλλουνού τα χέρια
σε ακούω από δω από κει
σε σιωπώ μες στην απέραντη τρυφερότητα
σιγά σιγά να καταλαγιάσουμε
όλα δεν τα' χω πει
ΜΕ ΕΚΡΙΖΩΝΕΙΣ

Μάτση Χατζηλαζάρου
7.2.1985

http://www.lifo.gr/team/lotuseater/31368  

Τετάρτη 22 Αυγούστου 2012

"Το ζουμί του Πετεινού" θα κάνει το θαύμα;


"Ήρθανε πολλοί εδώ κι ήπιαμε ρακιά και μου `πανε πως το περιβόλι είναι πυκνοκατοικημένο, λέω τότε που το φυτεύανε δεν ήτανε, ήτανε ανάριο, τώρα που μεγαλώσανε τα δένδρα που τα περιποιούμαι, τώρα πυκνοκατοικήθηκε; Μου λένε κόψε δένδρα να τρως ποιότητα δε πα το χέρι μου όμως να κόψω το δένδρο....εγώ το θέλω να το βλέπω, πυκνό ξεπυκνό εγώ έτσι το θέλω.....
Αυτός ο ποταμός χυνόταν από τα σωθικά του κείνη τη βραδιά ώσπου έγινε το κακό, σταμάτησε για ν` ανάψει τσιγάρο κι εκείνη την ώρα έπιασε τ` αυτί του την κουβέντα που τον εκόρωσε. τι ανεργία ρε και ξανεργία τσαμπουνάτε στον κόσμο, για έλα ρε μες το Μούρκι να δεις τι θα πει δουλειά, εδώ μόνο ο ακαμάτης κάθεται, όλοι οι άλλοι δουλεύουνε ρε, εμάθατε να καθούσαστε μες στις πολιτείες και να εισπράττετε τόσα χρόνια γι αυτό μιλείτε για χρέη μόνο, γρεβαντωμένοι, ε γρεβαντωμένοι και θέτε τώρα να ξεπουλήσετε και τη χώρα, για να ξεχρεώσετε, πάλι για να μη δουλέψετε, για να φάτε τα έτοιμα, αυτά που αφήκαν πίσω τους οι παλιοί, μόνο όποιος δε θε να δουλέψει πουλά τη γη ρε ακαματόσκυλα, ανέβηκε το αίμα του στο κεφάλι άξαφνα, κοκκίνησε ολάκερος, έφτυσε μια ακατανόητη βρισιά κι έπιασε μες στην αντάρα του το τασάκι, το πέταξε κι έσπασε την τηλεόραση...."    

"Το ζουμί του πετεινού", του Γιάννη Μακριδάκη, εκδόσεις "Εστία", 2012
Το ζουμί του πετεινού
Ο λόγος για τη Χίο μέσα από τη ματιά του λογοτέχνη και τη ντοπιολαλιά του βασικού του ήρωα.

"Στο «Ζουμί του πετεινού», ο Παναγής ζούσε με τη φύση και από τη φύση. Την ήξερε, τη μύριζε, τη δάμαζε, την έκανε να καρποφορεί. Ακόμη και όταν γυρνούσε στο σπίτι αυτήν έβλεπε στην τηλεόραση, τη ζωή των άγριων ζώων και τη μάθαινε ακόμη περισσότερο. Τις πόλεις δεν τις ήθελε. Δεν είχαν τις μυρωδιές από το χώμα και τα λουλούδια, ούτε την ανατολή και το ηλιοβασίλεμα στο χωριό. Κανένα κελάηδημα δεν αντηχούσε και καμιά φωνή ζώου δεν γίνονταν δικό του πρόσταγμα. Η φύση, όμως, του τα έδινε όλα. Μοίραζε και στους άλλους. Πώς να μην είναι μόνο δικός της; Όμως ξαφνικά όλα άλλαξαν. Στις ειδήσεις, αλλά και στις συζητήσεις στα τραπέζια από τους θαμώνες της ταβέρνας του, μόνο για φόρους και για χρέη έλεγαν. Για ιδιωτικοποιήσεις και πωλήσεις σε ξένους.Πώς να πουλήσει κανείς το χωράφι του – το χωράφι του παππού του; Την ιστορία της οικογένειάς του ή της πατρίδας του; '                                                                              Κριτική από Τούλα Ρεπαπή (diavasame.gr) Posted on 

Η επιστροφή στη φύση του γενέθλιου τόπου, αίτημα της δύσκολης αυτής εποχής.
 Είναι η εικόνα της Χίου που όλοι θα κρατήσουμε, για να μην ξεχάσουμε το φονικό που έγινε αυτές τις μέρες. Πόνος και πίκρα από το λογοτέχνη στην ιστοσελίδα του:

"Κάθε πρωί ανοίγω τα μάτια μου και το πρώτο που νιώθω είναι μια θλίψη ακαθόριστη. Σε λίγα δευτερόλεπτα και καθώς περνώ από τον ύπνο στη ζωή, το μυαλό αρχίζει να λειτουργεί και “σκανάρει” το είναι μου για να εντοπίσει την αιτία της θλίψης. Σηκώνομαι από το κρεβάτι με την καρδιά μαύρη σαν τη Χίο. 
"Δεν ξέρω πότε θα το ξεπεράσω όλο αυτό. Δεν είμαι αστός που θα πάει να κλειστεί στο κλουβάκι του στην πόλη και δεν θα βλέπει, θα ξεχάσει. Ζω στη φύση και έχω καθημερινή επαφή μαζί της. 
  Η φωτιά καίει ακόμα. Πέμπτη μέρα. Και οδεύει το μοναδικό της πια μέτωπο προς τα μέρη που ζω. Καίει το πευκοδάσος που διασχίζω όποτε αποφασίσω να κατέβω στην πόλη της Χίου. Ο πυκνός καπνός της μοίρας μας ταξιδεύει νότια κατά το Αιγαίο.
 Η Χίος πυρπολήθηκε. Από τους πολιτισμένους καπιταλιστές που νοιάζονται για πράσινη ανάπτυξη και πράσινη ενέργεια. Από τους τεχνοκράτες πολιτικάντηδες πάσης κατηγορίας, που λένε παρλαπίπες ανάπτυξης.
Το μέλλον της Ελλάδας είναι παρόν στη Χίο. Όποιος έχει αμφιβολία ας κάνει λίγο υπομονή. Η χώρα θα καταστραφεί ολοσχερώς όπως το νησί μου. Θα ανεγερθούν παντού ξενοδοχειακά συγκροτήματα, θα εγκατασταθούν παντού καθρέφτες φωτοβολταϊκών και γιγάντιες ανεμογεννήτριες. Το λέγαμε τόσον καιρό αλλά δεν το είχαμε φανταστεί καθόλου έτσι."

Κυριακή 19 Αυγούστου 2012

"είθισται να δολοφονούν τους ποιητάς"



Νίκος Εγγονόπουλος «ΝΕΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΥ ΙΣΠΑΝΟΥ ΠΟΙΗΤΟΥ ΦΕΝΤΕΡΙΚΟ ΓΚΑΡΘΙΑ ΛΟΡΚΑ ΣΤΙΣ 19 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΤΟΥ 1936 ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΑΝΤΑΚΙ ΤΟΥ ΚΑΜΙΝΟ ΝΤΕ ΛΑ ΦΟΥΕΝΤΕ»

                                                                                    ...una acciόn vil y disgraciado

Η Τέχνη κι η ποίηση δεν μας βοηθούν να ζήσουμε:
η τέχνη και η ποίησις μας βοηθούνε
να πεθάνουμε

περιφρόνησις απόλυτη
αρμόζει
σ’ όλους αυτούς τους θόρυβους
τις έρευνες
τα σχόλια επί σχολίων
που κάθε τόσο ξεφουρνίζουν
αργόσχολοι και ματαιόδοξοι γραφιάδες
γύρω από τις μυστηριώδικες κι αισχρές συνθήκες
της εκτελέσεως του κακορίζικου του Λόρκα
υπό των φασιστών

μα επί τέλους! πια ο καθείς γνωρίζει πως
από καιρό τώρα
-και προ παντός στα χρόνια τα δικά μας τα σακάτικα-
είθισται
να δολοφονούν τους ποιητάς

[una acciόn vil y disgraciado: μια πράξη άναντρη και απεχθής]

Στις 19 Αυγούστου του 1936 εκτελέστηκε στο Βίθναρ της Ισπανίας από τους φασίστες οπαδούς του Φράνκο ο ποιητής Φρεντερίκο Γκαρθία Λόρκα. Τον έθαψαν σε ομαδικό τάφο, μαζί με άλλα τρία άτομα που είχαν εκτελέσει την ίδια αυγή.

«Οι τελευταίες 13 ώρες του Γκαρθία Λόρκα» (Las trece ultimas horas en la vida de Garcia Lorca). 
ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΣΥΝΕΒΗ τις τελευταίες 13 ώρες της ζωής του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, την αποφράδα 13η Αυγούστου του 1936; Ποιοι σκότωσαν τον ποιητή, τραγουδιστή και θεατρικό συγγραφέα του «Ματωμένου Γάμου» και πού τον έθαψαν; Ενας ιστορικός από τη Γρανάδα ισχυρίζεται ότι γνωρίζει πλέον το ακριβές σημείο όπου οι φασίστες έθαψαν τον Λόρκα, ότι έχει λύσει ένα από τα μεγάλα μυστήρια στην ιστορία της Ισπανίας. Και τώρα ζητεί από τις Αρχές και τους απογόνους τού ποιητή να άρουν τις επιφυλάξεις τους και να δώσουν άδεια για νέαανασκαφή. Ο Μιγκέλ Καμπαγέρο Πέρεθ πέρασε τρία χρόνια κάνοντας φύλλο και φτερό αρχεία αστυνομίας και στρατού για να φωτίσει τις συνθήκες της εκτέλεσης του Λόρκα από ένα φασιστικό εκτελεστικό απόσπασμα, στην αρχή του ισπανικούεμφυλίου. Ταυτοποίησε τους αστυνομικούς και τους εθελοντές που σκότωσαν τον ποιητή, σε ένα φαράγγι μαζί με δύο αναρχικούς και έναν κουτσό δάσκαλο. Και αποδίδει τη δολοφονία του Λόρκα σε πολιτική και επιχειρηματική βεντέτα ανάμεσασε πλούσιες οικογένειας της Γρανάδας, φασιστικές και δημοκρατικές- ανάμεσά τους και στο σόι του ίδιου του πατέρα του Λόρκα. 

Ο όρκος των ποιητών στο Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα

Ο όρκος των ποιητών

στον Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα


Βαλένθια, Δημοκρατική Ισπανία 4 Ιούλη του 1937


Σαράντα ποιητές απ’ όλα τα μέρη του κόσμου συγκεντρώνονται στην πόλη της Βαλένθια, για το Δεύτερο Διεθνές Συνέδριο των συγγραφέων, για την υπεράσπιση της κουλτούρας ενάντια στο φασισμό.

Στο Παρίσι όπου συνεχίζεται και κλείνει το συνέδριο, οι ποιητές δίνουνε τον παρακάτω όρκο.


"Στ’ όνομα σου, Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα, που πέθανες στην Ισπανία για τη λευτεριά του ζωντανού λόγου, εμείς, οι ποιητές από πολλές χώρες του κόσμου, που μιλάμε και γράφουμε σε διάφορες γλώσσες, ορκιζόμαστε εδώ πέρα, όλοι μαζί,

πως τ’ όνομα σου δε θα ξεχαστεί ποτέ πάνω στη γη,

και στ’ όνομα σου, όσο που θα υπάρχει τυραννία και

καταπίεση να τις καταπολεμήσουμε, όχι μονάχα με το λόγο

μα και με τη ζωή μας."


Ανάμεσα στους ποιητές που υπογράφουν τον όρκο είναι οι Μπέρτολντ Μπρέχτ, Πάμπλο Νερούντα, Λουί Αραγκόν, Ηλία Έρενμπουργκ, Αλέξης Τολστόη, Πώλ Βαγιάν-Κουτυριέ, Λάγκστον Χιούγκς, Νικόλας Γκιλλιέν, Τριστάν Τζαρά, Ιβάν Γκόλλ, Λυκ Ντεκών, Ρομπέρ Ντεανός, Γιόχαν Μπέχερ, Νάνσυ Κιούναρντ, Αλέχο Καρπαντιέ.


http://unmaskedsoul-kounderitsa.blogspot.gr/2006/10/blog-post.html

Τρίτη 7 Αυγούστου 2012

67 χρόνια μετά Χιροσίμα (μ.χ)


6 Αυγούστου 1945
Ήταν ένα αίθριο αυγουστιάτικο πρωινό, γεμάτο ζωή, που έγινε ξαφνικά νύχτα και θάνατος όταν η καρδιά της Χιροσίμα χτυπήθηκε από το «μικρό αγόρι», όπως είχαν ονομάσει το νέο υπερόπλο . Ίδια τύχη είχε, τρεις μέρες μετά, το Ναγκασάκι με περίπου 100.000 νεκρούς. Δύο από τα μεγαλύτερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας τελέστηκαν εν ψυχρώ και χωρίς καμία στρατιωτική και ηθική νομιμοποίηση, δεδομένου ότι ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος είχε ήδη κριθεί και η παράδοση της Ιαπωνίας ήταν ζήτημα χρόνου.
Το πυρηνικό ολοκαύτωμα της Χιροσίμα αποτέλεσε οριακό σημείο στην πορεία της ανθρωπότητας, το οποίο περιέγραψε με μοναδικό τρόπο ο μεγάλος μας συγγραφέας Αντώνης Σαμαράκης. «Η εποχή μας, η ζωή μας ολόκληρη -έλεγε σε ομιλία του το 1986- είναι εμποτισμένη με Χιροσίμα. Καταυγάζονται από την εφιαλτική, θανατερή λάμψη της έκρηξης της 6ης Αυγούστου 1945. Δεν είναι μια κάποια χρονολογία. Άρχισε τότε μια νέα εξυπαρχής χρονολόγηση της πορείας της ανθρωπότητας. Τόσο σημαδιακή είναι η 6η Αυγούστου 1945, ώστε το από αιώνες καθιερωμένο μ.Χ.= μετά Χριστόν να το νιώθουμε τώρα να σημαίνει 'μετά Χιροσίμα' και το π.Χ. = προ Χριστού να σημαίνει 'προ Χιροσίμα'».


«….Άλλες είκοσι χιλιάδες άνθρωποι, ξεκουράζονται στο βάθος αυτού του ποταμού. Όπως η μαμά, όρμησαν κι αυτοί τυλιγμένοι από τις φλόγες μέσα στα νερά. Οι άνθρωποι έρχονται σήμερα κι αφήνουν λουλούδια στην επιφάνεια του ποταμού. Είναι ο μόνος τάφος που μπορούν να στολίσουν με λουλούδια.
….Είμασταν σχεδόν γυμνές, τα ρούχα μας τάχε αρπάξει ο άνεμος της έκρηξης. Μπάλλες φωτιάς αυλάκωναν τον αέρα, τίναζαν φλόγινους πίδακες, που έκαναν ν΄ανάβουν όλα όσα άγγιζαν. Τα δέντρα, τα σπίτια και τους ανθρώπους που έτρεχαν προς όλες τις κατευθύνσεις. Οι δρόμοι είχαν θερμανθεί, η άσφαλτος έβραζε, πολλοί σκύλοι ψήθηκαν ζωντανοί, γιατί δεν μπόρεσαν να ξεκολλήσουν από κάτω τα πόδια τους. Θυμάμαι τα τρομακτικά ουρλιαχτά των φτωχών αυτών ζώων. Κι η μαμά πρέπει να φώναζε κι αυτή πριν πηδήσει, αναμμένη στο ποτάμι…»

(Από το μυθιστόρημα της Εντίτα Μόρρις "Τα λουλούδια της Χιροσίμα", Μετ. Ν. Βρεττάκος, Εκδ. Θεμέλιο, 1984)


Δευτέρα 6 Αυγούστου 2012

Ξανά μαζί

Αύγουστος
Ο Αύγουστος ελούζονταν μες στην αστροφεγγιά
κι από τα γένια του έσταζαν άστρα και γιασεμιά.
Αύγουστε μήνα και Θεέ σε σένα ορκιζόμαστε
πάλι του χρόνου να μας βρεις στο βράχο να φιλιόμαστε.

Απ΄την Παρθένο στον Σκορπιό χρυσή κλωστή να ράψουμε
κι έναν θαλασσινό σταυρό στη χάρη σου ν΄ανάψουμε.

Ο Αύγουστος ελούζονταν μες στην αστροφεγγιά
κι από τα γένια του έσταζαν άστρα και γιασεμιά.
(Οδυσ. Ελύτη: ΤΑ ΡΩ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ εκδ. Ίκαρος 1972)



Από το ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου, "οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία"

Ο Αύγουστος είναι ο δεύτερος μήνας του χρόνου που πήρε τ΄όνομά του από ιστορικό πρόσωπο -ο άλλος είναι ο Ιούλιος. Προηγουμένως ονομαζόταν Sextilis, έκτος μήνας δηλαδή στο παλιό ρωμαϊκό ημερολόγιο. Η ονομασία δεν άλλαξε όταν προστέθηκαν ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος στην αρχή, κι έτσι ο Sextilis ήταν πια όγδοος μήνας. Αρχικά ο Σεξτίλις είχε 29 μέρες, όταν όμως ο Ιούλιος Καίσαρας έκανε τη μεταρρύθμιση του ημερολογίου (που από τότε ονομάστηκε Ιουλιανό), του πρόσθεσε δυο μέρες. Ο Σεξτίλις ονομάστηκε Αύγουστος προς τιμή του αυτοκράτορα Αύγουστου, πράγμα που έγινε το 8 π.Χ. δηλαδή ενώ ζούσε ο αυτοκράτορας. Ωστόσο, δεν είναι αλήθεια αυτό που λέγεται, ότι τότε ο αυτοκράτορας Αύγουστος πρόσθεσε μια μέρα στον μήνα “του”, που την πήρε από τον Φλεβάρη, για να μην υστερεί ο μήνας “του” από τον Ιούλιο. Όπως είπα, την επιμήκυνση του μήνα την είχε κάνει ο Ιούλιος Καίσαρας.
Ο Αύγουστος δεν έχει κάποια πολύ διαδεδομένη λαϊκή ονομασία (όπως είναι π.χ. ο Αλωνάρης ή ο Θεριστής). Σε κάποια μέρη, π.χ. στα Εφτάνησα και στην Ηλεία, λένε (ή λέγανε) “Άγουστος”. Τον καιρό που η σταφίδα άξιζε χρυσάφι, οι σταφιδοπαραγωγοί περίμεναν τον Άγουστο πώς και πώς -όπως λέει ένας ήρωας του Καρκαβίτσα: “Ο Μάης βγάνει τα κεράσια, ο Θεριστής τ’ αγγούρια, ο Αλωνάρης τα καρπούζια και ο Άγουστος τα τάλαρα”. Και στο ποίημα του Λασκαράτου που ετυμολογεί σατιρικά τα τάλαρα, η Εύα παρακαλεί τον Αδάμ να αγοράσει “μπιστιού” (με πίστωση) και να πληρώσει “τον Άγουστο”. Και πολύ πιο γνωστή είναι η παροιμιώδης φράση: Αύγουστε καλέ μου μήνα, νάσουν δυο φορές το χρόνο, που μάλλον δεν την πρωτοείπε τουρίστας αλλά αγρότης.
Τον Αύγουστο βέβαια έχουμε και τον Δεκαπενταύγουστο που είναι η κορύφωση του καλοκαιριού. Η βδομάδα εκείνη (περίπου) είναι και η περίοδος της απόλυτης νέκρας για υπηρεσίες και επιχειρήσεις της μεγαλούπολης -και για τα ιστολόγια νομίζω. Όμως λίγο μετά τις 20 του μηνός αρχίζουν οι πρώτοι να επιστρέφουν, πέφτει και καμιά πρώτη σταγόνα που έχει διαβάσει Ελύτη και προαναγγέλλει το φθινόπωρο.
Αυγουστιανά γεγονότα (σαν τα Ιουλιανά δηλαδή ή σαν τα Σεπτεμβριανά) δεν έχουμε. Έχουμε το αυγουστιάτικο φεγγάρι το πολυτραγουδισμένο, τα Δυο φεγγάρια τον Αύγουστο του Κώστα Φέρρη και (αν δεν το πω κάποιοι θα μου κόψουν την καλημέρα) τον Αύγουστο του Παπάζογλου.
Δική σας σειρά να συμπληρώσετε το μηνολόγιο και τα τραγούδια, τις ταινίες, τις παροιμίες και τα υπόλοιπα πολιτιστικά και λαογραφικά του Αυγούστου.