Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου 2012

Πάμπλο Νερούδα:"Ήρθε να με βρει η Ποίηση"



Πάμπλο Νερούδα
Στις 23 Σεπτεμβρίου 1973 έφυγε από τη ζωή ο Χιλιανός ποιητής Πάμπλο Νερούδα, «ο σπουδαιότερος ποιητής του 20ου αιώνα» σύμφωνα με τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Τα έργα του είναι τα πιο πολυδιαβασμένα έργα ισπανόφωνου δημιουργού.
Ο ποιητής, διπλωμάτης, κομουνιστής, κάτοχος του Νόμπελ Λογοτεχνίας και αιώνια ερωτευμένος Πάμπλο Νερούδα κηδεύτηκε με συνοδεία χιλιάδων πολιτών, που αγνόησαν την απαγόρευση του καθεστώτος Πινοσέτ. Ο Πάμπλο Νερούδα, του οποίου το πραγματικό όνομα ήταν Ρικάρντο Νεφταλί Ελιέθερ Ρέγιες Μποσοάλτο, γεννήθηκε στις 12 Ιουλίου 1904 στην πόλη Παράλ της Χιλής. Λίγο μετά τη γέννησή του, πεθαίνει η μητέρα του Ρόσα και ο πατέρας του Χοσέ, εργάτης των σιδηροδρόμων, μετακομίζει στην πόλη Τεμούκο όπου ξαναπαντρεύεται. Το όνομα «Πάμπλο Νερούδα», προς τιμήν του Τσέχου ποιητή Γιαν Νερούντα, αποτελεί το φιλολογικό ψευδώνυμο του από την ηλικία των 20, όνομα το οποίο αργότερα νομιμοποιεί. 
Πηγή: http://tvxs.gr/news (συνέχεια του άρθρου)


"Ήρθε να με βρει η Ποίηση"
Πάμπλο Νερούδα

Αφού δεν πρόλαβα τη μουσική, ας μη χάσω και την ποίηση...
" Κι ήταν σ'αυτήν την ηλικία
όταν ήρθε να με βρει η ποίηση
Δεν ξέρω, δεν ξέρω από πού
ξεπρόβαλε απ'τον χειμώνα ή από το ποτάμι.
Δεν γνωρίζω ούτε πώς, μήτε πότε
όχι, δεν ήσαν φωνές, δεν ήσαν λέξεις ούτε η σιωπή:
Μα με καλούσε από κάποιο δρόμο 
απ'τα κλαδιά της νύχτας
ξάφνου ανάμεσα στους άλλους ανάμεσα σε βίαιες φωτιές
ή επιστρέφοντας μοναχός
στέκονταν εκεί δίχως πρόσωπο με άγγιζε.......
Και ‘γω, η έσχατη ύπαρξη
μεθυσμένος απ'το απέραντο έναστρο κενό 
κατ'εικόνα κι ομοίωση του μυστηρίου 
ένιωσα καθάριο κομμάτι της αβύσσου κυλούσα μαζί με τ'άστρα διαλύθηκε η καρδιά μου μέσα στον άνεμο......
Ρώτησα αργότερα τους άλλους τις γυναίκες, τους άντρες 
τι έκαναν με τόση βεβαιότητα και πώς έβλεπαν τη ζωή:
Ακόμα περιμένω την απάντησή τους
συνέχισαν να ζουν, να χορεύουν.
Είναι αυτό που δεν συμβαίνει σ'έναν που καθορίζει τη σιωπή 
δεν θέλω να μιλώ γιατί έμεινα περιμένοντας:
σ'αυτή την περιοχή, εκείνη τη μέρα
δεν ξέρω τι μου συνέβη
μα δεν είμαι ο ίδιος" 




(Ο Ταχυδρόμος (Il Postino) είναι ιταλική κινηματογραφική ταινία παραγωγής 1994σκηνοθετημένη από το Μάικλ Ράντφορντ.
Η ταινία αφηγείται τη φιλία του νεαρού ταχυδρόμου Μάριο Ρουόπολο (Τροΐζι) με το Χιλιανό κομμουνιστή ποιητή Πάμπλο Νερούδα(Νουαρέ) και τον έρωτα του πρώτου για την όμορφη Μπεατρίτσε Ρούσο (Κουτσινότα). Το σενάριο είναι βασισμένο στο μυθιστόρημαArdiente Paciencia του Αντόνιο Σκάρμετα (1985) και ακολουθεί αρκετά πιστά την πλοκή του, με τη διαφορά ότι η ιστορία εκτυλίσσεται στην Ιταλία του '50 αντί για τη Χιλή του '60.

Υπόθεση [Επεξεργασία]

Ο Μάριο είναι ένας νεαρός που ζει στο απομονωμένο νησί Σαλίνα κατά τα τέλη της δεκαετίας του '50 και ονειρεύεται να μεταναστεύσειστις ΗΠΑ, προσπαθώντας να μη γίνει ψαράς σαν τον πατέρα του. Τελικά του δίνεται μια άλλη ευκαιρία, όταν προσλαμβάνεται στο ταχυδρομείο για να διακινεί την αλληλογραφία του Χιλιανού Πάμπλο Νερούδα, ο οποίος διώκεται από τις αυταρχικές κυβερνήσεις της πατρίδας του κι έχει λάβει πολιτικό άσυλο απ' την Ιταλία, υπό τον όρο ότι θα μένει μόνιμα σε μια ερημική περιοχή της Σαλίνα.)

Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου 2012

"....Είθισται να δολοφονούν τους ποιητάς" (2)


Με το στίχο αυτό του Εγγονόπουλου τελειώνει το άρθρο - αφιέρωμα στο δάσκαλο Ιωάννη Συκουτρή ένας άλλος δάσκαλος, ο Κώστας Γεωργουσόπουλος.
(Πηγή:  http://www.tanea.gr/politismos/article/?aid=4752046 )
Σαν σήμερα, πριν από 75 χρόνια, έφυγε από τη ζωή δολοφονημένος από την πένα μιας μερίδας δημοσιογράφων, άσχετων συνδικαλιστικών φορέων -όπως του σωματείου αχθοφόρων των Λουτρών Αιδηψού- και "πνευματικών ανθρώπων" της εποχής του, ο νεαρός και ιδιοφυής φιλόλογος Ιωάννης Συκουτρής, σε ηλικία 36 ετών!

"Πεδίον μάχης" η εισαγωγή που έγραψε στη μετάφραση του "Συμποσίου" του Πλάτωνα.
Μίλησε για τις γενετήσιες σχέσεις στην αρχαία Ελλάδα και αναφέρθηκε ειδικότερα στον παιδικό και ομοφυλοφιλικό έρωτα στην αρχαία Ελλάδα, το 1934. Το 1936 με την άνοδο του μεταξικού καθεστώτος στην Ελλάδα, άρχισε να δέχεται επιθέσεις για αυτό του εγχείρημα. Ο φιλόλογος ακαδημαϊκός καθηγητής, κατηγορήθηκε ως άθεος το 1937.
"Το θέμα βέβαια είναι πολύ λεπτό», έγραφε στην εισαγωγή της μετάφρασής του στο Συμπόσιο του Πλάτωνα. «Αναφέρεται σε κάτι απολύτως ξένο προς τις συνήθειες και τις ηθικές αντιλήψεις της σημερινής κοινωνίας. Αλλά αυτό δεν μας απαλλάσσει από την υποχρέωση να το αντικρίσουμε με ψυχραιμία και αγνότητα, την καθιστά ακόμα μεγαλύτερη.»
(Πηγή:http://tvxs.gr/news)
Έτσι, δύο χιλιάδες χρόνια μετά το κώνειο του Σωκράτη ένας σύγχρονος δάσκαλος, ο Ιωάννης Συκουτρής, αναλύοντας τον πλατωνικό Σωκράτη, κατηγορήθηκε με το ίδιο σκεπτικό, ότι διαφθείρει τους νέους.
"Αλλ` η αλήθεια, μόνο έναντι θανάτου δίνεται"

"Από τα σημερινά γεύματα διέφερεν εν αρχαίον συμπόσιον όχι μόνον εις το ότι το φαγητόν είχεν περιωρισμένην θέσιν....., αλλά κυρίως με τον περιορισμένον αριθμόν των συμποτών, την αναπαυτικήν των τοποθέτησιν γύρω γύρω......
Τα χαρίσματά του είχεν τότε τη ευκαιρία ο πνευματικός άνθρωπος να επιδείξει, ενώ σήμερον ως προσκεκλημένος δεν διαφέρει σημαντικά από έναν ιδιοκτήτη εδωδιμοπωλείου ή έναν υπάλληλον τραπέζης."

Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου 2012

Καλή σχολική χρονιά

Καλή χρονιά στα πρωτάκια μας, στα μέλη της "Λέσχης Ανάγνωσης", στους αναγνώστες του blog της βιβλιοθήκης!


ΣΧΟΛΕΙΟ
Το σχολείο είναι λέξη ελληνιστική, με τη σημασία "διδασκαλείο". Παράγεται, φυσικά, από τη "σχολή", αλλά η σημασία αυτής της λέξης πολύ απείχε από τη σημερινή. Πράγματι, στα αρχαία ελληνικά η λέξη σχολή σήμαινε αρχικά την ανάπαυση, την απραξία, τον ελεύθερο χρόνο, ενώ η ασχολία σήμαινε ακριβώς την απουσία αργίας, ελεύθερου χρόνου. Η αρχαία σημασία επιβιώνει και σήμερα, ως σχόλη ή σκόλη (Κυριακή γιορτή και σκόλη να ’ταν η βδομάδα όλη, τραγουδούσε η Αλίκη), αλλά και στο σχόλασμα των μαθητών ή των εργαζομένων. Ο τόνος έχει ανέβει στη σημερινή χρήση, για να αποφεύγεται η σύγχυση της σχόλης με τη σχολή που σήμερα σημαίνει άλλο πράγμα –αυτό το λέμε προφύλαξη.
Λοιπόν, όταν ο Αθηναίος της εποχής του Περικλή έλεγε «σχολήν άγω» αυτό σήμαινε ότι καθόταν αραχτός και ήρεμος· και επειδή μόνο ο απαλλαγμένος από τις σκληρές βιοποριστικές ασχολίες μπορούσε να αφιερώνει χρόνο στη χαλαρή συζήτηση με άλλους και στην πνευματική του καλλιέργεια, σιγά-σιγά η λ. σχολή παίρνει τη σημασία «σπουδή, φιλοσοφική συζήτηση» και αργότερα, στην ελληνιστική εποχή, φτάνει να σημαίνει και το μέρος, το ίδρυμα όπου σπουδάζει κανείς και αποκτά γνώσεις.(http://sarantakos.wordpress.com/)

Ας ξεκινήσουμε τη σχολική μας χρονιά με μια ιστορία από τη μακρινή Κίνα.
image

Στη Νοτιοδυτική Κίνα ένα 10χρονο κοριτσάκι, η Ταν, έχασε τον πατέρα της σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα πριν τέσσερα χρόνια. Η μητέρα της, υπό την απειλή μεγάλης φτώχειας, αναγκάστηκε να φύγει μακριά για να βρει δουλειά, αφήνοντας την Ταν στη φροντίδα της γιαγιάς της. Όμως, η μικρούλα είναι λίγο διαφορετική από τα άλλα παιδιά, αφού αντιμετωπίζει κινητικά προβλήματα εκ γενετής.
Ωστόσο, η 57χρονη γιαγιά θα αποδείξει ότι η αγάπη μπορεί να κουνήσει ακόμα και βουνά. Κάθε πρωί, ακόμα και μέσα στη βαρυχειμωνιά, θα σηκωθεί στις 5.00 και θα ετοιμάσει την Ταν για το σχολείο. Στις 6.30, πριν ακόμα χαράξει, ξεκινούν το καθημερινό μακρύ ταξίδι τους. Η Xiang Yuncui  θα μεταφέρει το κοριτσάκι στην πλάτη της σε μία διαδρομή πέντε χιλιομέτρων μέχρι το σχολείο. Ας μην φανταστεί κανείς ότι πρόκειται για έναν απλό περίπατο. Περνούν από επικίνδυνα μονοπάτια, απότομα σκαλιά και δύσβατους δρόμους στα βουνά, με βροχή, κρύο, ακόμα και χιόνι.
Κι όμως, στις 8.30 φτάνουν πάντα στον προορισμό τους. Χρόνια τώρα, ακόμα κι όταν η γιαγιά είναι άρρωστη φτάνουν εγκαίρως, χωρίς η μικρή να χάσει ούτε ένα λεπτό από το μάθημα. «Συχνά η γιαγιά πέφτει στα γόνατα για να μπορέσει να συνεχίσει, όμως πάντα φροντίζει να κρύβει τους μώλωπες και τις γρατζουνιές για να μην τις δω», λέει η ίδια η μικρούλα, ενώ η Xiang Yuncui δακρυσμένη συμπληρώνει, πως θα κουβαλά πάντα τη μικρή όσο μπορεί, ακόμα και στο Γυμνάσιο και το Λύκειο! Οι τοπικές αρχές, εξ άλλου, προσπαθούν να συγκεντρώσουν χρήματα προκειμένου το κοριτσάκι να υποβληθεί σε εγχείρηση και να βελτιωθεί η κατάστασή της.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του μαθήματος, η γιαγιά παραμένει στο σχολείο, ασχολούμενη με τα εργόχειρά της και είναι πάντα εκεί όταν τη χρειαστεί η Ταν. Νωρίς το απόγευμα ξεκινά το ταξίδι της επιστροφής. Άλλα πέντε χιλιόμετρα με τον ίδιο τρόπο και από τον ίδιο δρόμο. Υπολογίζεται ότι η 57χρονη γυναίκα έχει διανύσει έξι χιλιάδες χιλιόμετρα τα τελευταία τρία χρόνια, δίχως, ωστόσο, να σκεφτεί ούτε στιγμή να τα παρατήσει. Και πώς θα μπορούσε άλλωστε, αφού η δύναμη της θέλησης μπορεί να κάνει θαύματα και η αγάπη - η κραταιά αγάπη - υπερνικώντας όλα τα εμπόδια, θριαμβεύει πάντα;
Ας έχουμε υπ’ όψη μας αυτή την ιστορία γιαγιάς και εγγονής από τη μακρινή Κίνα την επόμενη φορά που θα είμαστε έτοιμοι να γκρινιάξουμε για τα οικονομικά μας. Και βέβαια, εκτός από την Κίνα, υπάρχουν άπειρες παρόμοιες ιστορίες που μας κόβουν την ανάσα, στις οποίες συχνά πρωταγωνιστούν άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Αρκεί να βγούμε λίγο από τον ερμητικά κλειστό μικρόκοσμό μας και να αφουγκραστούμε...
Χριστιάννα Λούπα


από: Palmografos.com - Ένα διαφορετικό, καθημερινό ταξίδι -Της Χριστιάννας Λούπα 



Παρασκευή 7 Σεπτεμβρίου 2012

ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΑΦΙΕΡΩΣΗ

Για κείνον με την αντρίκια φωνή-ματιά και με χέρια μεγάλες φτερούγες που δεν τις ξεχνάω    το απόγεμα είπες    τριάντα χρόνια σε περίμενα    κι ένιωσα πρώτη φορά «le vierge le vivace et le bel aujourd’hui»    μετά έντονος αέρας αγάπης άνοιξε διάπλατα ένα παράθυρο μέσα μου και μπήκανε μεγάλες σταγόνες αγαλλίασης καθώς ο νοτιάς έστριβε βουίζοντας απ’ τη γωνιά της καρδιάς μου    το σώμα είναι χώμα    διψασμένο από σένα έμαθε τις πλημμύρες του έρωτα    πολλά νομίζω θα μιλήσω τώρα πολλά που φύλαγα σε μια κρυψώνα    θα τ’ απλώσω εδώ όσο μπορώ καλύτερα και ό, τι θέλει ας γενεί    στοές θα σκάψω κάτω πάνω μέσα απ’ τα λόγια   τι συνεννόηση θα’ χουμε αλλιώτικα    ήρθανε βλέπεις κι έδεσαν στις δικές μας σημαδούρες ξένοι με διαφορετικές γλώσσες    πως τρυπώνω τα χέρια μου παραμάσχαλα αναμένοντάς σε τις νύχτες όταν κρυώνω    έτσι αυτή τη στιγμή έχωσα εδώ και θα χώνω αλλού λέξεις κλεμμένες ή δικές μου που σου αρέσανε για να σε χαϊδεύει η μουσούδα του γραφτού μου    πάλι ό, τι βρω δικό σου θα το φάω θα το τραγανίσω θα το καταπιώ ώσπου μιαν ώρα μες στο λιοπύρι θα μου βγει αχνός ίδρωτας πάνω απ’ το στόμα    θα’ θελα ν’ ακουμπήσω δίπλα σου κι άλλα της εκλογής μου    μέρη μέρη διάσπαρτα με ασφόδελους ή μεγάλες άγριες μαργαρίτες και πιο πέρα έναν τεράστιο κέδρο του Λίβανου    αλλού πάλι να’ χει αμμόλοφους με σπόνδυλους από δωρικές κολόνες αραδιασμένους χάμω    θα’ σου έρθει κείνο το κυβικό κλουβί που σου’ χω τάξει με μικρά κόκκινα γαρίφαλα μέσα να πετάνε πέρα δώθε τραγουδώντας φλογερά    και σαν λαχανιάζω από τον πολύ οίστρο θα’ θελα τότε οι κουβέντες μου να’ ναι για σένα ξόμπλια όμοια με πέρδικας φτερά    θα’ θελα μερικά από τ’ αστεία που μαζί ξαναφέρναμε (α εκείνες οι συμπαιγνίες) να χαμογελάνε ακόμα με λακκούβες στην άκρη των χειλιών    θα’ θελα να είχαμε πάει οι δυο μας στην πόλη άλλοθι όλων των σύννεφων    θα’ θελα όταν τα σανίδια κάτω στο πάτωμα τρίζουνε ξαφνικά τη νύχτα την ίδια ώρα που τα έπιπλα και η κασέλα αντιλαλούν    θα’ θελα να δημιουργείται το γνωστό έργο της συγκεκριμένης μουσικής που λέγεται «κοντσέρτο για έναν άνθρωπο μόνο»    θα’ θελα εσένα που η καρδιά σου πιάνει από την διώρυγα του Μπέριγκ μέσα απ’ όλη τη Ρωσία και απ’ το φαράγγι Λονδίνο Παρίσι Γενεύη για να φτάσει ως το Αιγαίο    θα’ θελα όποιοι και να’ ναι οι πόθοι που έχεις να σου τους φέρνει ο γέρο άνεμος μπροστά σου εκεί που στέκεις    να πέφτουνε βροχή όπως τα βατράχια τα σαλιγκάρια και άλλα μικρά ζώα που μας έρχονται έτσι από μακρινές περιοχές υπερπόντιες    να σε κοιτάει ο κόσμος και να σαστίζει βλέποντας τον εσαεί ευδαίμονα άντρα    μαζί δεν λέγαμε ότι για την τύχη μας οι πόθοι σαν χορταίνουν άλλους πόθους γεννάνε

θα' θελα    μα πόσο θα' θελα    ναι θα' θελα    αμέσως    τώρα τώρα
θέλω να ξεμαλλιάσω λίγο τη σύνταξη για να σε τραγουδήσω όπως
έμαθα στο Παρίσι


Uccello "The Hunt in the forest

εσένα σ' έχω Δεινόσαυρο από τους πιο εκπληκτικούς
εσένα σ' έχω βότσαλο φρούτο απαλό που τ' ωρίμασε η θάλασσα
σ' ερωτεύω
σε ζηλεύω
σε γιασεμί
σε καλπασμό αλόγου μες στο δάσος το φθινόπωρο
με φοράω νέγρικο προσωπείο για να μας θέλεις εσύ
με κεντρίζεις μεταξένια    άσπρο μου κουκούλι
με κοιτάζεις    πολύ προσεκτικά
tu m' abysses
tu m' oasis
je te gougouch
je me tombeau bientôt
εσένα σ' έχω δέκα ανθρώπους του Giacometti
σ' έχω κόνδορα καθώς απλώνεσαι πάνω από τις Άνδεις
σ' έχω θάλασσα γύρω τριγύρω από τα νησιά του Πάσχα
εσύ σπλάχνο μου πως με γεννάς
σε μίσχος
σε φόρμιγξ
με φλοισβίζεις
σε ζαργάνα     α μ' αρέσει
δυο κροταλίες όρθιοι στρίβουν και ξαναστρίβουν γλιστρώντας ο ένας γύρω
απ' τον άλλο    όταν σταματήσουν    η περίπτυξή τους είναι το μονό-
γραμμά σου
tu m' es Mallarmé Rimbaud Apollinaire
je te Wellingtonia
je t'ocarina
εγώ σε Τσεπέλοβο Πάπιγκο Ελαφότοπο
εγώ σε Βίκο με τα γιοφύρια του κει που διαβαίνει ο χρόνος
σ' έχω πει και ψέματα για να τους ξεγελάσουμε
εγώ σ' έχω άρωμα έρωτα
σ' έχω μαύρο λιοντάρι
σε ονειροβάτησα μαζί μου ως το γκρεμό
εσέ ασύλληπτο θυμάμαι και τον ύπνο μου χάνω
εσύ μάχες και ένσαρκα άλογα του Uccello
εσύ δωρητής (δεξιά κάτω της εικόνας) εκείνου του μικρού κίτρινου αγριο-
λούλουδου
εσύ κένταυρου ζέση
εσύ συντεχνία ολάκερη που έργα ποιείς διαβαίνοντας εν τη ανωνυμία
je te ouf quelle chaleur
tu m' accèdes partout    presque
je te glycine
εσύ φεγγάρι που ένα σύννεφο αναβοσβήνει
εσύ δε βαριέσαι παράτα το το σύμπαν    έτσι που το' χουμε αλαζονήσει
και δαύτο πώς να συναντηθούμε ποτέ
εσύ σε τρυφερό λόγο με το λόγο    έτσι δεν είναι πες
εσύ σελίδα μου
εσύ μολύβι μου    ερμηνευτή μου
σε ανοίγω συρτάρια
πώς γιατί δεν ήρθες τόσες φορές
σε ξεμάκρυνα εγώ λέω τώρα
δίχως τέλος λυπάμαι
σε κρυάδα γνώρισες ποτέ την καρδιά μου
σε μιαν έκπαγλη χρονιά ανταμώσαμε
σε ληστεύω από αλλουνού τα χέρια
σε ακούω από δω από κει
σε σιωπώ μες στην απέραντη τρυφερότητα
σιγά σιγά να καταλαγιάσουμε
όλα δεν τα' χω πει
ΜΕ ΕΚΡΙΖΩΝΕΙΣ

Μάτση Χατζηλαζάρου
7.2.1985

http://www.lifo.gr/team/lotuseater/31368